B2C

E-ticaret uygulamaları içinde en bilineni ve basit ticarete en yakın olanlarından bir tanesi B2C (Business to customer – Firmadan müşteriye e-ticaret) iş modelidir.

Ticari kurumların tedarikçilerden satınalma yoluyla veya konsinye olarak temin ettikleri ürünleri internet sitelerinde listeleyip  pazarlamasını yaparak satışını gerçekleştirdikleri bir sistemdir.Bu sistemde müşteriler, ihtiyaç duydukları ürünleri web üzerinden sepetlerine ekleyip, adres bilgilerini girip, teslimat şekillerini seçip ödemelerini kredi kartı, havale,puan vs gibi yöntemlerle yapıp siparişlerini sonlandırırlar.Bu işlemi sonlandırmadan önce her müşteri mesafeli satış sözleşmesi ve ön bilgilendirme formunu okuyup dijital olarak imzalamakla sorumludur.Ödeme sistemlerinden en çok kullanılanı kredi kartıdır.Müşteri siparişlerle birlikte, ödeme için kredi kartı bilgilerini de elektronik ortamda web sitesine gönderir. Bu işlem SanalPOS denilen, Internet üzerinden kredi kartlı alışveriş yapma olanağı sağlayan oldukça güvenli ve gizlilik sistemleri gelişmiş bir ödeme mekanizmasıyla yapılır. SanalPOS sistemi, diğer alışverişlerde sık sık kullandığımız POS cihazlarının Internet’e uyarlanmış şeklidir. SanalPOS, bankalar aracılığıyla işleyen bir sistem olduğundan, pazarlayıcı firmanın bu tür ödemeler için SanalPOS hizmeti sunan bir bankayla e-ticaret sözleşmesi imzalaması gerekmektedir.

B2C iş modelindeki bu sipariş ve ödeme sistemi perakende piyasalarında iş yapan firmalar ya da perakendeciler için oldukça büyük avantajlar sağlayan bir e-ticaret sistemidir.Anak avantajları yanında hantal yapıları ve dikkatli olunmadığı takdirde giderleri de hayli fazladır.

İçerisinde barındırdığı departmanlar normal offline operasyonlarla benzerlik gösterse de aslında çok farklıdır.Bunlar bilgi işlem,finans,muhasebe,online muhasebe,satış,satınalma,kategori yönetimi,insan kaynakları,dijital pazarlama, yazılım geliştirme,içerik kalite,içerik yönetimi, idari işler, grafik, web tasarım ve genel yönetim departmanlarıdır.Bu departmanların hepsinin arasındaki bilgi akışı çok düzenli ve sürekli olmak zorundadır.Aksi takdirde işler aksamaya mahkumdur.Büyük bir B2C E-ticaret sitesinde yaklaşık 100-150 civarı kişi çalışmaktadır.

Her B2C organizasyonunun en az 1 deposu, bir mal kabulü, bir kargo bölümü olması gerekmektedir. Tedarikçiden sevk yapan B2C’lerde vardır ancak tedarikçiler genellikle bu tarz bir yaklaşıma hacimli olarak yanaşmamaktadırlar.Bu sebeple tedarikçiden sevk sadece havaleli (ağır) ürünlerde ve şehir dışındaki tedarikçilerde yaşanan bir durumdur.Tedarikçilerden gelen satınalması yapılmış ürünler mal kabulden fatura ile depoya girer, sayımı yapılır, raflara yerleştirilir, gelen siparişe göre raflardan toplanıp ,faturası kesilir,paketleme bölümüne gider, faturası ile birlikte paketlenmiş olan ürünler kargoya teslim edilir.Kargo firması ise teslim aldığı bu ürünleri müşterilere teslim eder.Böylece B2C sisteminde mal akışının bir tam turu tamamlanmış olur.

Diğer E-ticaret iş modellerinde olduğu gibi B2C’de de web üzerinden doğru bilgilendirme yapmak önemli bir zorunluluktur. Ülkemizdeki tüketici yasaları gereği internet sitesinde verilen her bilginin kesin doğruluğu esastır.Örneğin fiyat bilgisi yanış girilmiş biri ürünü bir tüketici satın alırsa o üründen mutlaka en az 1 adet gönderilmesi zorunludur.Bu durum yazılan tüm içeriğin doğru, fiyatlarının hepsinin doğru olmasını zorunlu kılar, aksi takdirde örneğin yanlış fiyat yayınlanmış bir ürünü mesafeli satış sözleşmesini ve ön bilgilendirmeyi dijital olarak imzalayıp satın almış herkese göndermek zorunda kalırsınız.Bu çok pahalıya patlayabilecek bir tecrübe olabilir.

Düşünün bir kere “hapşu” diyorsunuz onbinlerce kişi “çok yaşa” diyor.Sayfalarınızda binlerce kişi dolaşıyor, herhangi bir ürünü uygun fiyatta gördüklerinde birden bire herkes sepetine atıyor.Bu ürünü göndermemenin tanesinde Sanayi Bakanlığı’na ödenen ceza 214 TL. Ayrıca mahkeme yoluyla tüketicinin alma durumu da cabası.Ürününe sonunda gönderseniz bile tüketicinin kendi sosyal çevresine Word Of Mouth (sesli gazete) ve facebook vs yollarla bunu duyurmasını, Şikayetvar.Com gibi sitelere yazmasını saymıyorum bile.

Bu sebeple çok fazla B2C e-ticaret sitesi vardır ama yukarıdaki grafiklerden de görüleceği gibi pek azı çok büyüktür.Bu tarz riskleri ve büyük kaynak ihtiyaçlarını göğüslemek istemeyen sermaye sahipleri genellikle başka e-ticaret modellerine yöneliler.Diğer bölümlerde bu e-ticaret modellerinden,operasyonların hepsinden ve operasyonel tüm enstrümanlardan bahsedeceğiz.

Bunun yanında B2C E-ticaretin sağladığı avantajlarda tabi ki fazladır…

• Yılın 365 günü, günün 24 saati sipariş alabilme olanağı.
• Aracı olmadan, doğrudan müşteriye ulaşabilme olanağı
• Web sitenizdeki geri bildirim sistemiyle müşteri istek ve taleplerini yakından izleyebilme şansı
• Kendi yerel pazarınızla yetinmeyip, başka kentlerdeki ve yurtdışındaki pazarlara da açılabilme, rekabet gücü elde edebilme şansı. Büyük firmaların sahip olduğu ihracat olanaklarından küçük firmalarında yararlanabilme şansı.
• Pazarlama faaliyetleri için gereken personel, zaman ve araç maliyetlerini minimuma indirebilme ve böylece etkin tasarruf ve verimlilik avantajı sağlayabilme olanağı.
• Müşteri yönünden alışverişte zaman, mekan gibi zorunlulukların ortadan kalkması. Ayrıca alışveriş sürecinin uzamadan kolayca tamamlanması.

B2C e-ticaret sayesinde bu avantajları yakalamanın yolu ise, aşağıda sayacağımız şu önemli noktalardan geçmekte,

• Her konuda olduğu gibi B2C e-ticaret uygulamalarında da profesyonel düşünce ve yaklaşım en önemli konudur. Teknolojiyi takip, e-ticaret altyapı kurulumunda özen ve profesyonel bilişim ve yazılım firmalarıyla çalışma başlangıç anlamında ihmal edilmemesi gereken konulardır.
• Müşteri güveni ve bağımlılığı için, aldığınız siparişleri taahhüt ettiğiniz zaman dilimi içinde müşteriye ulaştırmanız şarttır.
• Web siteniz sizin sanal işyerinizdir, bu nedenle nasıl işyerinize özen gösteriyorsanız, web sitenizin de dizayn, içerik ve kullanışlılık açısından işlevli, zengin, hızlı açılan ve rahat gezilen bir tasarıma sahip olması gerekir. Belli aralıklarla güncelleme yapmalı, pazarladığınız ürünlerin eksiksiz detaylarına dikkat etmeli, hızı düşüren ve göz tırmalayan görsel tasarım yerine, işlevli ve boğucu olmayan, göz yormayan bir görsel tasarımı tercih etmelisiniz.