Bir önceki yazımız da “E-ticaret nasıl başlar” bunu irdeledik, sorular sorduk cevapları aldık…Okuyup halen “ben devam etmek istiyorum” veya “hayat boyu tatil yapmak için hayat boyu tatil yapmak istiyorum” veya “şimdi sırada ne var” diyenler için şimdi sıra Spiral Çark’ı inşa etmede…
Nedir bu Spiral Çark?
Danışmanlığını yaptığım start-up ‘lar da yatırımcı/girişimcilere operasyonlarındaki evreleri anlatmak için geliştirdiğim bir süreç zinciri. Bu süreç zincirini kurmayı ve kullanmayı öğrendiğiniz zaman hayatınızın her evresinde kullanabilirsiniz.Öğrenmek deyince hemen kafalar yorulmaya başlamasın, çok basittir, zaten işe yarar olması bundandır.Çok kullanışlıdır, zaten sürekli kullanılacak olması da bundan.
Ne işe yarar Spiral Çark?
Her operasyonun belli bir plan dahilinde başlaması ve yine bir plana uygun olarak devam etmesi gereklidir. Öncelikle operasyonunuzu planlarsınız, hem de en ince ayrıntısına kadar.Farkındayım planlama yapmak çok zor bir iştir, keşke her kervan yolda dizilse ama planlama yapılmazsa aşırı para,zaman kayıpları kaçınılmaz olur.Bunların hepsi bir şekilde geri kazanılır ama bir şey var ki onu geri kazanmak neredeyse imkansız.Bu şey ise yatırımcı/girişimcinin işe olan hevesidir, tıpkı bir diş macununu sıktığınızda geri alamayacağınız gibi bu heves de kaçtığı zaman her şey biter.Bundan dolayı planlı olmak her şeydir.Planlamayı nasıl yapmanız gerektiğini E-ticaret’te Planlama isimli yazımız da ayrıntılarıyla anlattık, sandığınızdan çok daha kolay planlama yaptığınızı görüp şaşıracaksınız…Peki her şey planla biter mi? Tabi ki hayır. Kuracağınız ve kullanacağınız Spiral Çark sizin önünüzdeki yolda pusulanız olacaktır. Neden kuracağınız diyorum, çünkü Spiral Çark kurulur, 1 tur döndürülür sorunlar düzeltilir, optimizasyonlar yapılır, ardından bu Spiral Çark kullanılmaya başlanır. Her turdan sonra aynı süreçler daha büyük boyutlarda uygulanır ve diğer tura geçilir.
Bir Spiral Çark nasıl kurulur?
Planlamamızı yaptıktan sonra, işin nasıl başlayacağı kısmı artık ceptedir.Şimdi sıra işin evrelerinin nasıl inşa edileceğinde.Öncelikle yapacağınız e-ticaretin iş modeline uygun süreçlerinin senaryosunu boş bir kağıda yazarsınız.
Örneğin;
Çok basit bir şekilde anlatalım.
İnternetten ürün satmak istiyorsunuz, satacak ürünü buluyorsunuz, üründen sipariş gelsin istiyorsunuz, siparişi müşteriye göndermek istiyorsunuz, daha sonra ne olduğunu, nasıl olduğunu, başarılı olup olmadığınızı görmek istiyorsunuz.
Şimdi bunu profesyonel bir dile dökelim…
İnternetten ürün satacaksınız.Ne lazım ? Ürün…
Bu ürünü satmadan önceki bir satış hazırlığı var yani…Satış Öncesi…
Bu ürünün siparişini alırken yaşanan süreçler var yani…Satış Esnası…
Siparişi aldıktan sonraki süreçler var yani…Lojistik…
Ürün müşteriye çıktıktan sonraki süreçler var yani…Satış Sonrası…
Tüm bu süreçler esnasında tıpkı bir arabanın göstergelerine bakar gibi hızı, gidilen yolu, yağ basıncını, benzini vs ölçeceğiniz bir evre var…Ölçme değerlendirme…
Burada kaç adet evre saydıysanız masanın üstünde o kadar çöpü birbirine çatın veya bunu çizgiyle yapın…(yukarıda klasik bir B2C’de olan 6 basit evre var.)
Şimdi basit bir şekilde çizelim…
Daha sonrasında her evremizi sırayla yazalım…
Şimdi bunu ayrıntılandıralım…(ve temize çekelim 
)
Ürün safhasında size ne lazım? İçerik – Tedarik…
Satış öncesi safhasında size ne lazım? Pazar analizi – Fiyatlama – Marketing…
Satış esnasında size ne lazım? Web Satış – Tele Satış – Finansal işlemler (Pos’tan tahsilat vs) – Sipariş durum bilgilendirme…
Lojistik evresinde neler yapmanız lazım? Depolama –Ayrıştırma – Kargolama (Ulaştırma)…
Satış sonrasında size ne lazım? Satış sonrası yönetimi – Ürün lojistik durum bilgisi – Müşteri Problemleri – Müşteri Hizmetleri…
Başarılı olduğunuzu anlamak için ne lazım? Ölçme değerlendime (Telesatış Performans Rap,Müşteri Destek Performans Rap.,Sitenin Performans Rap. ,Digital Marketing Performans Rap.,Satış Performans Rap.,İçerik Yönetimi Performans Rap.,Ürün Performans Rap.
Artık hangi iş hangisinden sonra, önce hangi işi halletmeniz gerekiyor bunu rahatlıkla görebiliyorsunuz…Peki bu çizgilerin içinden geçirdiğimiz spiral de nedir?
İşte o spiral, operasyonunuzun hayat çizgisidir.Dikkat ederseniz merkezden ürün ile başlıyor, 360 derece 1 tam tur attıktan sonra tekrar ürünün olduğu yere geliyor ama bu sefer daha büyük bir yarıçapla…Yani bir önceki turdan daha büyük bir hacimle…İşte bu şekilde e-ticaret operasyonunuzun yol haritasını kolayca önünüze koyabiliyorsunuz.Her bir turda, önceki turdaki sorunları giderip, optimizasyonu yapıp diğer evreye geçiyorsunuz.Bu şekilde operasyonunuz hem olgunlaşıyor, hem de sağlam bir otokontrol mekanizması gelişiyor.
Tabi ki hiçbir şey burada 10 dakikada çizdiğimiz kadar kolay değil.Bütün bunlar dile kolay.
Operasyondan bir örnekle açıklayalım:
Satacağınız ürünü belirlediniz, bu ürünleri tedarik ettiniz, ve diğer tüm süreçlerden geçti, ikinci tura geldiniz, bu sefer işi geliştirmek adına hem ürün grubunu hem de tedarik ağınızı genişletmelisiniz.Bunları yaparken de ürünlerin içeriklerini bir önceki turdaki analizlerinize dayalı olarak optimize etmelisiniz.Ayrıca hangi ürünlere daha fazla özen göstereceğinizi bilmelisiniz, bunu bilmek için zaten ilk turdaki “ölçme ve değerlendirme/ürün performans analizleri” ne baktınız.
Bu örnekten de anlayacağınız gibi her tur da bir önceki turda başarılı olanlara devam edip, başarısız kısımları ayıklamanız , bunu yaparken de analizlerinizi rehber edinmeniz gerekmektedir.
Bu çok basit bir spiral çark. Benzer bir metotla kurgulanmış bir e-ticaret ekosisteminden de görsel olarak örnek vermek gerekirse aşağıda buna benzer bir model görebilirsiniz.
İş yaşamımda en çok duyduğum sözlerden biri, “şunu yapmak istiyorum ama nasıl yapacağımı veya nerden başlayacağımı bilemiyorum”.Zaten umutunlu.com’da bu yazıların yazılmasının sebebi de budur.Şu zamana kadar herkesin ne yaptığını dinlemekten sıkılmış kişilere nasıl yapıldığını da anlatmak…İş yaşamında olanlar bilirler, kimse “bilmiyorum” lafını da kullanmayı pek sevmez.Ondan dolayı bazen karşınızdakinin bilmediğini bilmediğiniz durumlarda olur, karşınızdaki biliyormuş gibi operasyona başlarsınız, sonra birden her şey umduğunuzun dışında gelişir.İşte bu sebepten dolayı da Spiral Çark önemlidir.Bilmeme riskini ortadan kaldırır ve süreci aynı zamanda denetler.
Son Yorumlar